ماجھاں بہاری
1
درد پیارے دے گھائل کیتی، من تن ہی نت جاندی ۔
کِر کِر رہی علاج گھنیرے، نت پیڑ کلیجہ کھاندی ۔
پیڑ کلیجیوں نکل ویندی، گجھی رہے نیناں دی ۔
گوبند سنگھ پیارے ! سو سالاہیں، جِ لیہندے خبر دلاں دی ۔
2
لٹک تساڈی میں لوٹن کیتی، پھراں لٹیندی راہیں ۔
تاگتِ کڈھ کھڑی وچھوڑے، میں کتاں کیں دی باہیں ۔
جاں سواں تاں توں نالے سویں، جاں چلناں اٹِھ راہیں ۔
گورو گوبند سنگھ ! جب بھیتر ویکھاں، توں ہے ہیں میں ناہیں ۔
3
عاشق نال بروبر کیہی، جس دھڑ ہے سُر ناہیں ۔
اوه رہن پلکاں دے مارو، جیوں سورے رن مانہیں ۔
گلیاں وچ پھریں چپ کیتے، تلیاں بھڑکن بھاہیں ۔
نویں کھنڈیں تھرتھل بہاری، جاں عاشق کڈھن آہیں ۔
4
تیراں کولوں تکھیاں پلکاں، ظالم کرن تکبیراں ۔
کامنہاری کامن پائے، ایہہ تن کیتا لیراں ۔
محبوباں دی ایہا وہدت، لوں لوں دیندی سیراں ۔
محبوباں دے گھاؤ بہاری، سہنے پئے فقیراں ۔
5
جنہاں باجھہ گھڑی ن جیواں، ہن ان کؤ بھئے مہینے ۔
سک محبوباں کیبر لایا، غرق گیا وچ سینے ۔
آہیں ناِل ن نکل ویندا، سننجے جی کمینے ۔
تن دیاں تپتاں مٹن بہاری، جاں ملسن یار نگینے ۔
6
سار سمال سواں گن تینڈے، میں کوں ستیاں سون ن دیندے ۔
لوک جانے ایہہ دوے جڑیاں، میں کوں تتو تائ تویندے ۔
سنیاں ہویاں ککھاں وانگوں، دھکھ دھکھ ڈھانڈھ بلیندے ۔
کہ گوبند سنگھ نیناں دی گّل، روئِ دیندے پر نال ن ویندے ۔
7
جاں ہسے تاں مٹھا لگے، رسے تاں کھرا پیارا ۔
جیوں جیوں بوند پیوت ہے چاترک، سیتل ہوئِ منجھارا ۔
جاں دسے تاں چانن تھیوے، بُن ڈٹھیاں اندھیارا ۔
اکھیں کن نہ صحن بہاری، وچ متّ سماوے سارا ۔
8
بندرابن دیاں ٹھنڈھیاں چھاواں، موریں رن جھن لایا ۔
کڈھ کلیجہ کوئلے کیتا، کوئی دادُر دنُد رچایا ۔
بجلی لشکے تے گھنیئر گرجے، میرا ستا پریم جگایا ۔
اکسُ مرلی والے باجھ بہاری، سانوں خونی ساون آیا ۔
9
رتی پریم جنہاں دے اندِر، بنا شرابوں کھیوے ۔
اٹِھ پہر محلیں چانن اتھے، بلن پریم دے دیوے ۔
جیہی لائن توڑ نباہِن، سفل تنھاں دا جیوے ۔
ہِر امرت سنتاں دے مکھ ورسے، گرمکھ ہوئِ سو پیوے ۔
10
اچن چیتیاں تے چپ-چپاتیاں، لگیاں پریم-نگاہاں ۔
جھلاں دے وچ پھراں ککیندی، ہتھ گھتی وچ کاہاں ۔
اگے بھی پریم سو ہوندا آہا، کہ لگا دوش اساہاں ۔
11
گھڑی نہالی واٹ متراں دی، جو کوئی آکھے آوے ۔
سارا ده نہاردے گزرے، میں کوں دکھی ریِن وہاوے ۔
جس کمم نوں میں ہتھ لگائیں، سو کم کھاون دھاوے ۔
شانتِ ملن سو لڑیندے سجن، ساڈی تاں دلگیری جاوے ۔
12
دتی کنڈ ن جاِه پیاریا ! میں تیرے درد رننجانی ۔
گھنڈا ہیڑے دی ہرنی وانگوں، بان غرق گیا سن کانی ۔
تاگتِ کڈِھ کھڑی وچھوڑے، میں تٹی پھراں پرانی ۔
گل وچ پلو ستگور والا، میں ارد بازار وکانی ۔
13
یار یاراں کولوں ودیا منگدے، آکھ دکھا کیا کریئے ۔
سُر نوں کٹِ رساُل بنائیئ، پیشِ متراں دی دھریئ ۔
جے سر دتے راضی تھیون، سُر دیندیاں کیوں ڈریئ ۔
سر صدقے کربان بہاری، جے وُچ نگاہاں دے مریئے ۔
14
لوہا وس پیا استاداں، مِل دِل کیتا کاہیں ۔
جاں مکھ دیکھن لایق تھیا، تاں سبھ لوک صلاحیں ۔
توں ہی مینڈا سجن پڑدے کہن، جِن اوڑک پریتِ نباہی ۔
دل دے محرم نال بہاری، بھیکھ منگُن پاتشاہی ۔
15
کلر دھان ن ہونی کبہوں، جے کوٹکُ بدل برکھانے ۔
تن مُن چت دیئیے سبھ اپنا، للچی کبہو ن اگھانے ۔
اپرادھی ن رہے اپرادھہں، سِن سِن بید پرانے ۔
اگِن پانی دی آنچ بہاری، موٹھ کٹھوُر ن مانے ۔
16
پریم پکام لگا تن اندر، کرک کلیجے نوں آوے ۔
اندر وننجِ شناکھتُ ہویا، رتُ پیوے ماس کھاوے ۔
سدہں وید دکھالہ ناڑی، اوه غرق گیا گرکاوے ۔
سرنگ پیکامُ ن کڈھہ مولے، متُ درد بھی )ناِل( نکل جاوے ۔
17
جانی میرا میں جانی دا، جانی باجھ بگانی ۔
جانی لایا کرک کلیجے، تاں کیتی درد دوانی ۔
جانی باجھ میں گھڑی ن جیواں، جانی پھرے گمانی ۔
جب جانی تب جان بہاری، جاِن جاِن وچ جانی ۔
18
مِن مہتابُ جوتِ تنھاں نوں، اکھی بلن مثعلاں ۔
جنہاں ساڈا مُن تُن لیتا، باجھ تنھاں کیوں جالاں ۔
لگی محبت پیا وچھوڑا، پل پل تونہی سمالاں ۔
آہیں دے لکھ لیکھ بہاری، درگہہ جائ دکھالاں ۔
19
نکڑیاں ہوندیاں دی پئی محبت، ہوئی بند دلاں نوں ۔
سکن اکھیں تے من جھورے، متراں وچھڑیاں نوں ۔
رتیا ہویاں دلاں وچھوڑن، پؤسی صبر تنھاں نوں ۔
جیودیاں ن ملن بہاری، کی کرسن یاد میاں نوں ۔
20
آکھ دکھا سبھرائیے ہیرے ! تدھ رانجھن کت گن پایا ۔
لاِه ادبُ وڑی وچ اتن، کملی آپ سدایا ۔
راُج ہوئکے پیا پیالہ، تینڈا شہہ مکلاُؤ آیا ۔
ساری عمر ڈھونڈھیدیاں گزری، وچے ہی شہہ پایا ۔
21
عاشق مانوں رہے ن گجھا، جے سطر میلا ہووے ۔
ماریا غرض پھرے ڈگلاندا، تن جھورے مُ ن رووے ۔
جتھے نظر چنگیری ہووے، اتھے جائ کھلووے ۔
اس عاشق نوں میل ن لگے، جو ہّڈ پلیت ن ہووے ۔
22
تو لکھ کے پتیا لے آئیو، اودھو اسیں پریم درِد دکھ بھریاں ۔
تو بدرُد تینوں درُد ن کوئی، اسیں کون وکھت دیاں کھڑیاں ۔
مرلی والے وسِ کر لیتیاں، سِر پائِ پریم دیاں جڑیاں ۔
سے کیوں ملِن ببھوتُ بہاری، جِن سِر سوہاگ دیاں دھڑیاں ۔
23
جیوں جیوں جانی مینوں چلن سنائے، تؤں تؤں سوگ بھریواں ۔
اسے سوگ تساڈے کولوں، ن میں مراں ن جیواں ۔
اندُر پاٹ تھیا ٹویرا، ٹک ٹک کیہڑا سیواں ۔
مینوں لے چُل ناِل بہاری، توڑے خدمتدار سدیواں ۔
24
خاصے باجھ ن رہن دلدری، جیوں سوم ن رجدا مالوں ۔
پانی باجِھ دریاؤ ن رجن، جویں درکھت ن رجدا ٹالوں ۔
ریتِ باجِھ پاتشاه ن رجن، جویں فقر ن رجدا ہالوں ۔
اس بھتِ نواں سنیہ بہاری، نین ن رجِن بھالوں ۔
25
بھکھ جیُڈ زہمتِ نہیں کوئی، اُن جیُڈ نہیں دارو ۔
کام جیُڈ کملا نہیں کوئی، اگُ جیُڈ نہیں چارو ۔
پؤن جیُڈ کوئی دھاوا ناہیں، کال جیُڈ نہیں مارو ۔
پاپ جیُڈ کوئی ڈونگھا ناہیں، دھرُم جیُڈ نہیں تارو ۔
26
کوڑ جیڈا کوئی دشمن ناہی، سُچ جیڈا نہیں سجن ۔
جیُڈ وچھوڑے مؤت ن کائی، ملنے جیڈ ن رجن ۔
ستگور کے پرسادِ بہاری، جس سمرن تس رجن ۔
27
رامُ وساریو کتُ بھرواسے، تینوں کیہا گمان پئیو ری ۔
لالچ لگکے جنُم گوائیو، خودی خراب کتوئی ۔
جاں جم آوی پکِڑ چلاوی، تینڈا بھائی بندھ ن کوئی ۔
ستگور کے پرسادِ بہاری، تینڈی ہِر سمرن گتِ ہوئی ۔
28
سطر جوُر کیتے دریائیں، راہیں ریت رسانی ۔
انگلیاں کٹِ قلم کریہی، نین کریں مسوانی ۔
دل دا ٹکڑا کاگد کریئے، ہنجھو کریئے پانی ۔
لکھ حقیقت یاراں بھیجی، میں رو رو حرف پچھانی ۔
29
سبھے کھوه بھر متھرا دے، سو بھیجے کشن سنیہے ۔
آپ ن آوے تے لکھ ن بھیجے، اوه کے جاناں ہِر کیہے ۔
کانے کھٹے کہ مسُ نکھٹی، کے کاگد کھادھے لیہے ۔
کے لکھنہار نہ ملمُ بہاری، جو پتیاں لکھ دیہے ۔
30
نکِل بان گئے دسلو، جو کس مارے نیہی ۔
اگے پھٹّ چماندے آہے، ہن لگا وچِ دیہی ۔
رتی رتّ رگاں وچ ناہیں، توڑے دیکھو پائِ ولیہی ۔
اس وچھوڑے دی پیڑ بہاری، سجری ن تھیندی بیہی ۔
31
ہک دن ماہی میں اندر ستی، مینڈی شام ہلائی کھڑکی ۔
کھڑکی ہلی تے دھمک پہتی، تٹی کّن دی لڑکی ۔
اندر ماؤں گالھی دتیاں، باہِر بابل جھڑکی ۔
شام سلونے دی لٹک بہاری، اساں روندیاں چاٹی رڑکی ۔
32
بے پرواہی تے اسلمستی، مہتاباں کؤ سنہدی ۔
سنہدی سہج سہاریاں تائیں، دردونداں نوں کنہدی ۔
ایہہ دل مینڈی تینڈے کارِن، راتی ڈیہاں لنہدی ۔
اجُن سک ن گئی بہاری، سجن تساڈے منھ دی ۔
33
آهِ درد مت مارو کوئی، تین لوک جِل جائے ۔
آه درد تے پنکھی ڈردے، سن آکاش ڈرائے ۔
آه درد تے دھرتی کمبے، مت الٹی ندی وہائے ۔
دھّن عاشق دی آه بہاری، جتھے آهِ سمائے ۔
34
عاشق عاشق سبھ کوئی آکھے، سر ٹیڈھی پگڑی دھر کے ۔
سر تھے پرے صدق دا ڈیره، سبھ مڑ آئن ڈر کے ۔
مان منی تے خودی تکبر، کوئی ن رہیو جر کے ۔
سجناں دے اچ محل بہاری، کوئی عاشق پہتا مر کے ۔
35
میر پیر سبھ وس کر لیتے، کال قہر دیاں تبراں ۔
سبھنا دے سِر ایکو جیہی، مؤت غریباں گبراں ۔
قاضی پنڈت تے فانی دے، اکِ سیوِن اک قبراں ۔
دیکِھ بہاری اوناں سنگ کیہی ورتی، وت ن آئیاں خبراں ۔
36
جنگِل بیلے جیوں ڈؤں لگا، کدے ن تھیندا مٹھا ۔
ڈیہیں راتیں سک اکہی، جوُر نیناں دا لتھا ۔
متراں کولوں مکھ ن موڑاں، جے سؤ لوک اکٹھا ۔
یار اساڈا آهِ بہاری، سنکے دوزکُ نٹھا ۔
37
اسیں سک تساڈی آئے، تساں رکھائے پڑدے ۔
لوکاں دی بدناویں کولوں، اسیں ڈردے عرض ن کردے ۔
عاشق سٹِ گھتے وچ دوزک، دوزک نو لے تردے ۔
جے سؤ سٹِھ وگن تلواریں، اسیں آئی باجھ ن مردے ۔
38
کر مسلت عاقی گڑھ لیچن، مسلت لوہے بھنے ۔
کر مسلت دریاؤ تریون، سپ کیچن دند بھنے ۔
سبھ کچھ مسلت وسّ بہاری، عشقَ ن مسلت منے ۔
39
ہائے ! محبت کیہی لائی، میرے سینے اندر رڑکے ۔
جیوں جیوں دیکھاں باغ ماہی دا، میرے اندر آتش بھڑکے ۔
امبڑی جھڑکے مینوں بابل مارے، ویر بلاون لڑ کے ۔
اس وچھوڑے دی آتش کولوں، دم نکل جائے سڑ سڑ کے ۔
40
محنت کیتی سپھلی سائیں، جو رہے جی سنگے ۔
جو پد پائن استھر ہووے، سو کیا پھر پھر منگے ۔
سبھ آساں سبھ کامنا تج کر، آتم ہر رنگ رنگے ۔
سیئی سادھ سوئی سنت بہاری، جس مایہ موه ن ڈنگے ۔
41
اپنا آپ مار نرمل ہوئِ، صاحب دے رنگ رتے ۔
جیوتّ موئے موئے سے جیوے، نہچؤ جانؤ ستے ۔
سبھ سیوں آپ کؤ گھٹّ سدائن، درلبھ تن کی متے ۔
سوئی سنت سو بھگت بہاری، جنہاں ہؤمے کیتی ہتے ۔
42
صاحب سمرتھ سکھاں دا داتا، سبھ دیوے سکھ انمنگے ۔
سبھہوں کے ہردے مہہ رویا، سبھسے دے ہے سنگے ۔
کرپا کِر جن بھجن سکھایا، سے ساچے رنگ رنگے ۔
ہوئے گھر دے داس بہاری، جو چھاپے تیرے دنگے ۔
43
سادھ سنگتِ دا جس رسُ آیا، سو مل مانے رلیاں ۔
جیوں برکھ ساتھ پھل پھل پاکے، عجب ٹاسیاں پھلیاں ۔
بچن جتھارتھ ورکھا ہووے، ڈھل ڈھل ساکھاں پلیاں ۔
جائ پہنچِہ خصم بہاری، شاہاں ڈالیاں گھلیاں ۔
44
تن ہمانی دے وچِ پایا، سوئنا روپا ساسا ۔
رات دوس وچ کڈھ کڈھ لیون، پل پل کرن بناسا ۔
پوے ن ہک، تے نکلن بہتے، تس رہن دا کیا بھرواسا ۔
ایسے گڑھ مہہ بیٹھ بہاری، ہوا کہاں مواسا ۔
45
بھاِه لگی مینوں درشٹی آئی، جیوں داوانل ترن جالے ۔
کال بلی سبھ جگ چن ماریا، تپے تپیشر نالے ۔
اچنچیت سر بمب بجاوے، ون دتیاں کاگل کالے ۔
اک ہرجن اس سیوں بچے بہاری، ہور کیتی کال حوالے ۔
46
جگ وچ دھم پئی سوماں دی، کوئی کرم ن بھلا کیتو نے ۔
اپنے آپ کؤ دکھ دیئ دیئ، اکٹھا دھن کیتو نے ۔
جیوں مکھیاں ماکھیوں بہو کیتی، اک آئِ کر گھّن گیئو نے ۔
سوم مر ہوئے سرپ بہاری، ایہہ پھل پلو پئیو نے ۔
47
جنہاں عدل من اوپِر کیتا، تن کا عدل جگ منے ۔
جسکا من اپنا ہے مورکھ، تس سکھ کوئی ن گھنے ۔
آپ کھائِ جو ساگا الونا، سو دان کہ دئے سونے ۔
جگ اسمیدھ کیوں کرے بہاری، جو آپ درے در پنے ۔
48
جے کوئی ہک ویری مل لیوے، اوه اسدا ہو چکیا ۔
میں تینوں لکھ ویر مل لیتا، بھی تیرا ہوئِ ن مکیا ۔
گناه گار وڈ لون حرامی، سیوا سمرن تھیں لکیا ۔
کوکر کنوں میں گھٹ بہاری، اپنے صاحب اگے ن جھکیا ۔
49
گھٹ گھٹ دے وچ ڈھانڈھی بالی، اس ترشنا راکھشیانی ۔
پائِ کر ڈور سگل دے گل وچ، نچائے کپِ پرانی ۔
مانس تے اس گدھا بنایا، لد دھندا بوجھ ستانی ۔
اک ہرجن سیوں ڈرے بہاری، ہور جیتی چارے کھانی ۔
50
اماں نی ! ہؤں مردی وننجاں، مینڈے اٹھن سول کلیجے ۔
بره قصائی اندر وڑیا، کیتی ریزے ریزے ۔
جس دن دی گھر کھیڑیاں آندی، سکھ ن ستی سیجے ۔
تنھاں وٹہ قرباُن بہاری، جو چاک اساتھے بھیجے ۔
51
پیراں باجھ مریُد ن سوہِن، تھماں باجھ ن کڑیاں ۔
پتراں باجھ ن سوہِن ماواں، لکھ ہیرے موتی جڑیاں ۔
کنتاں باجھ ن سوہِن ناری، توڑے ہوون حوراں پریاں ۔
سو کیوں ملن ببھوت بہاری، جنہاں سر سہاگ دیاں دھڑیاں ۔
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
About this sher
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi volutpat porttitor tortor, varius dignissim.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
