سوال - کدامین نقطہ را نطقست انا الحق

سوال

کدامین نقطہ را نطقست انا الحق

چہ گوئی ہرزہ بود آں رمز مطلق

جواب

انا الحق کشف اسرارست مطلق

بہ جز حق کیست تا گوید انا الحق

ہم آں ذرات عالم ہمچو منصور

تو خواہی مست گیر و خواہی مخمور

دریں تسبیح و تحلیل اند دایم

بہ دیں معنی ہمہ ہستند قایم

اگر خواہی کہ بر تو گردد آساں

و ان من شی را یک رہ فرو خواں

چو کردی خویشتن را پنبہ کاری

تو ہم حلاج وار ایں دم برآری

بر آور پنبۂ پندارت از گوش

ندائے واحد القہار بہ نیوش

ندا می آید از حق بر دوامت

چرا گشتی تو موقوف قیامت

در آور وادیٔ ایمن کہ ناگاہ

درختے گویدت انی انااللہ

روا باشد انا الحق از درختے

چیرا نبود روا از نیک بختے

ہر آں کس را کہ اندر دل شکے نیست

یقیں داند کہ ہستی جز یکے نیست

انانیت بود حق را سزاوار

کہ ہو غیبست و غایب وہم و پندار

جناب حضرت حق را دوئی نیست

دراں حضرت من و ما و توئی نیست

من و ما و تو و او ہست یک چیز

کہ در وحدت نباشد ہیچ تمیز

ہر آں کو خالی از خود چوں خلا شد

انا الحق اندر و صوت و سدا شد

شود با وجہ باقی غیر ہالک

یکے گردد سلوک و سیر و سالک

حلول و اتحاد از گیر خیزد

ولے وحدت ہمہ از سیر خیزد

تعین بود کز ہستی جدا شد

نہ حق شد بندہ نہ بندہ خدا شد

حلول و اتحاد ایں جا محالست

کہ در وحدت دوئی عین زلال است

وجود خلق و کثرت در نمودست

نہ ہر چہ آں می نماید عین بودست

تمثیل

بنہ ‌آئینۂ اندر برابر

دروں بنگر ببیں آں شخص دیگر

یکے رہ باز بیں تا چیست آں عکس

نہ این است و نہ آں پس کیست آں عکس

چو من ہستم بذات خود معین

نمی دانم چہ باشد سایۂ من

عدم با ہستی آخر چوں شود ذم

نباشد نور و ظلمت ہر دو باہم

چو ماضی نیست مستقبل مہ و سال

چہ باشد گیر ازیں یک نقطۂ حال

یکے نقطہ است وہمی گشتہ ساری

تو او را نام کردی نہر جاری

جز از حق اندریں صحرا دگر نیست

مگو با من کہ تا صوت و صدا چیست

عرض فانیست چو ہر زو مرکب

بگو کے بود یا خود کو مرکب

ز طول و عرض وز عمقست اجسام

وجودے چوں پدید آید ز اعدام

ازیں جنس است اصل کار عالم

چو دانستی بیار ایمان و فلزم

جز از حق نیست دیگر ہستی انا الحق

ہو الحق گو و گر خواہی انا الحق

نمود وہمی از ہستی جدا کن

نہ اے بیگانہ خود را آشنا کن