در بیانِ ایں کہ افلاطون یونانی و حافظ شیرازی کہ تصوف و ادبیات اقوام اسلامیہ از تخیلات ایشاں اثرعظیم پذی رفتہ اندواز ایشاں احتراز واجب است۔

راہب اول فلاطون حکیم

از گروہِ گو سفندان قدیم

رخشِ او در ظلمت معقول گم

در کہستان وجود افگندہ سم

آنچناں افسوں نا محسوس خورد

اعتبار از دست و چشم و گوشن برد

گفت سر زندگی در مروں است

شمع را صد جلوہ از افسروں است

بر تخلیہائے ما فرماں رواست

جامِ او خواب آورو گیتی رو بااست

گوسفندے در لباسِ آدم است

حکم او بر جانِ صوفی محکم است

عقلِ خود را بر سر گردوں رساند

عالمِ اسبا ب را افسانہ خواند

کار او تحلیل اجزائے حیات

قطع شاخ سرور عنائے حیات

فکرِ افلاطون زیاں را سود گفت

حکمت او بود رانا بود گفت

فطرتش خوابید و خوابے آفرید

چشمِ ہوشِ او سرا بے آفرید

بسکہ از ذوق عمل محروم بود

جانِ او وارفتۂ معدوم بود

منکر ہنگامۂ موجود گشت

خالقِ اعیانِ نا مشہود گشت

زندہ جاں را عالم امکاں خوش است

مردہ دل را عالم اعیاں خوش است

آ ہوش بے بہرہ از لطف خرام

لذت رفتار بر کبکش حرام

شبنمش از طاقتِ رم بے نصیب

طائرش را سینہ ازدم بے نصیب

ذوق روئیدن ندارد دانہ اش

از طپیدن بیخبر پروانہ اش

راہب ما چارہ غیر ازرم نداشت

طاقت غوغائے ایں عالم نداشت

دلِ بسوزِ شعلہ افسردہ بست

نقشِ آں دنیائے افیوں خوردہ بست

از نشیمن سوئے گردوں پر کشود

باز سوئے آشیاں نامد فرود

درِخم گردوں خیالِ او گم است

من ندانم در یا خشتِ خم است

قومہا از سکرِ او مسموم گشت

خفت و از لطف عمل محروم گشت

ہوشیار از حافظِ صہبا گسار

جامش از زہر اجل سرمایہ دار

رہن ساقی خرقہ پرہیز او

مے علاج ہول رستا خیز او

نیست غیر از بادہ در بازار او

ازدو جام آشفتہ شد دستار او

چوں خراب از بادۂ گلگوں شود

مایہ دارِ حشمت قاروں شود

مفتی اقلیم او مینا بدوش

محتسب ممنون پیر مے فروش

طوف ساغر کرد مثل رنگ مے

خواست فتویٰ ار رباب و چنگ ونے

در رموز عیش و مستی کاملے

از خمے خوں در ولے پادر گلے

رفت و شغلِ ساغر و ساقی گذاشت

بزمِ رندان و مے باقی گذاشت

چوں جرس صد نالۂ رسوا آلیشد

عیش بہم در منزل جاناں ندید

در محبت پروفیسر ہاد بود

بر لبِ او شعلۂ فریاد بود

تخمِ نخلِ آہ در کہسار کاشت

طاقتِ پیکار با خسرو نداشت

مسلم و ایمانِ او زنار دار

رخنہ اندر دینش از مژگانِ یار

آنچناں مستِ شراب بندگی است

خواجہ و محرومِ ذوق خواجگی است

”دعویٰ او نیست غیر او قال و قیل“

”دست او کوتاہ و خرما برنخیل“

آں فقیہ ملت می خوارگاں

آں امام امت بیچارگاں

گو سفند است و نو آموخت است

عشوہ و ناز و ادا آموخت است

دلربا ایصہائے او زہر است و بس

چشمِ او غارت گر شہر است و بس

ضعف را نام توانائی دہد

ساز او اقوام را اغوا کند

از بز یوناں زمیں زیر کتراست

پردۂ عودش حجابِ اکبر است

نغمۂ چنگش دلیل انحطاط

ہاتف او جبرئیل انحطاط

بگذر از جامش کہ در مینائے خویش

چوں مریدانِ حسن دارد حشیش

از تخیل جنتے پیدا کند

مر ترا بر نیتی شیدا کند

ناوک اندازے کہ تاب از دل برد

ناوک او مرگ زا شیریں کند

مار گلزارے کہ دارد زہر ناب

صید را اول ہمی ارد بخواب

عشق تابحر نگاہش خود کشی است

کشتنش مشکل کہ مار خانگی است

حافظ جادو بیاں شیرازی است

عرفی آتش زباں شیرازی است

ایں سوئے ملکِ خودی مرکب جہاند

آن کنارِ آبِ رکن آباد ماند

ایں قتیل ہمت مرادنۂ

آں زرمر زندگی بیگانۂ

دست ایں گیرد ز انجم خوشۂ

چشمِ آں از اشک دارد توشہ

روزِ محشر رحم اگر گوید بگیر

عرفیا! فرد و من و حورا و حرید

غیرت او خندہ بر حورازند

پشت پا بر جنتُ الماویٰ زند

بادہ زن با عرفئ ہنگامہ خیز

زندۂ؟ از صحبت حافظ گریز

ایں فسوں خوں زندگی از مار بود

جامِ او شانِ جمی از مار بود

محفل اودر خور ابرار نیست

ساغرِ او قابل احرار نیست

بے نیاز از محفلِ حافظ گذر

الحذر از گو سفنداں الحذر