Sufinama

falak-e-‘utarid

Allama Iqbal

falak-e-‘utarid

Allama Iqbal

MORE BYAllama Iqbal

    falak-e-'utaarid

    ziyaarat-e-arvaah-e-jamaaluddiin afGaanii-o-sa'iid haliim paashaa

    musht-kHaakii kaar-e-KHud raa burda pesh

    dar tamaashaa-e-tajalli-haa-e-kHvesh

    yaa man uftaadam badaam-e-hast-o-buud

    yaa badaam-e-man asiir aamad vujuud

    andarii.n niilii totoq chaak az man ast?

    man ze-aflaakam ki aflaak az man ast?

    yaa zamiiram raa falak dar bar giraft

    yaa zamiir-e-man falak raa dar giraft

    andruunast ii.n ki beruun-e-ast chiist?

    aa.n che mii-biinad nigah chuunast chiist?

    parzanam bar aasmaanii-e-diigare

    pesh-e-kHud biinam jahaan-e-diigare

    'aalam-e-az abrke-baalida.ii

    dast-burd-e-aadamii naadiia.ii

    naqsha-haa naa-basta bar lauh-e-vajuud

    kHurda-giir-e-fitrat-e-aa.n jaa kas nabuud

    man ba-ruumii guftam ii.n sahraa KHushast

    dar kuhistaan-e-shuurash dariyaa KHush ast

    man na-yaabam az hayaat ii.n jaa nishaa.n

    az kujaa mii-aayad aavaaz-e-azaa.n?

    guft ruumii ii.n maqaam-e-auliyaast

    aashnaa ii.n KHaak-daa.n baa-kHaak-e-maast

    bul-bashar chuu.n raKHt az firdaus bast

    yak do roze andarii.n 'aalam nashist

    ii.n fazaa-haa soz-e-aahash diidah ast

    naala-haa-e-subh-gaahash diidah ast

    zaa.iraan-e-ii.n maqaam-e-arjamand

    paak mardaa.n az maqaamaat-e-buland

    paak mardaa.n chuu.n fuzail-o-buu-sa'iid

    aarifaa.n misl-e-junaid-o-baayaziid

    KHez taa maa raa namaaz aayad ba-dast

    yak do dam soz-o-gudaaz aayad ba-dast

    raftam-o-diidam do mard andar qiyaam

    muqtadii taataar-o-afGaanii imaam

    piir-e-ruumii har zamaa.n andar huzuur

    tal'atash bar taaft az zauq-o-suruur

    guft mashriq zii.n do kas behtar nazhaad

    naakHun-e-shaa.n 'uqdah-haa-e-maa gashuud

    sayyadussaadaat maulaanaa jamaal

    zinda az guftaar-e-uu sa.ng-o-sifaal

    turk saalaar aa.n haliim-e-dard-mand

    fikr-e-uu misl-e-maqaam-e-uu buland

    baa-chunii.n mardaa.n do raka'at taa.at ast

    varna aa.n kaare ki muzdash jannat ast

    qir.aat-e-aa.n piir-e-mard-e-saKHt-kosh

    surra-e-vannajm-o-aa.n dasht-e-kHamuush

    qir.aat-e-kaz vai KHaliil aayad ba-vajd

    ruuh-e-paak-e-jibra.iil aayad ba-vajd

    dil azuu dar siina gardad naa-subuur

    shor-e-illallaah KHezad az qubuur

    iztiraab-e-sho'la-e-bakHshad duud raa

    soz-o-mastii mii-dehad daa.uud raa

    aashkaaraa har Gayaab az qiraatash

    be-hijaab ummul-kitaab az qiraatash

    man ze-jaa barKHaastam ba.ad az namaaz

    dast-e-uu bosiidam az raah-e-niyaaz

    guft ruumii

    dar dil-e-uu yak jahaan-e-soz-o-dard

    chashm-e-juz bar kHveshtan na-kushaada ii

    dil ba-kas naadaada ii aazaada ii

    tund sair andar faraakHaa-e-vajuud

    man ze-shokHi-e-go.yem uu raa zinda ravad

    **

    afGaanii

    zinda ravad az KHaak-daan-e-maa ba-go.ii

    az zamiin-o-aasmaa.n maa ba-go.ii

    kHaakii-o-chuu.n qudsiyaa.n raushan basar

    az muslamaanaa.n ba-deh maaraa KHabar

    **

    zinda ravad

    dar zamiir-e-millat-e-getii shikan

    diida-am aavezash diin-o-vatan

    ruuh dar tan-e-murda az zo'f-e-yaqii.n

    naa-umiid az quuvat-e-diin-e-mubii.n

    turk-o-iiraan-o-'arab mast-e-fira.ng

    har kase raa dar guluu shast-e-fira.ng

    mashriq az sultaanii-e-maGrib KHaraab

    ishtiraak az diin-o-millat burda taab

    **

    afGaanii

    lard maGrib-e-aa.n saraapaa makr-o-fan

    ahl-e-dii.n raa daad ta'aliim-e-vatan

    uu ba-fikr-e-markaz-o-tuu dar nifaaq

    ba-guzar az shaam-o-filistiin-o-'iraaq

    tuu agar daarii tamiiz-e-kHuub-o-zesht

    dil na bande baa-kuluukh-e-sa.ng-o-kHesht

    chasiit-e-dii.n barkHaastan az ruu-e-KHaak

    taa ze-KHud aagaah gardad jaan-e-paak

    mii na-gunjad aa.n-ki guft allah huu

    dar huduud-e-ii.n nizam-e-chaar suu

    par ki az kHaak-o-bar kHezad ze-KHaak

    hef agar dar kHaak-e-miirad jaan-e-paak

    garche aadam bar dameed az aab-o-gil

    ra.ng-o-nam chuu.n gul kashiid az aab-o-gil

    hef agar dar aab-o-gil Galtad mudaam

    hef agar bartar na-pard zii.n maqaam

    guft tan dar sho ba-kHaab-e-rahguzar

    guft jaa.n pinhnaa-e-'aalam raa nigar

    jaa.n na gunjad dar jihaat ai hoshmand

    mard-e-hurr be-gaana az har qaid-o-band

    hurr ze-kHaak-e-tiira aayad dar KHarosh

    zaa.nkii az baazaa.n nayaayad kaar-e-mosh

    aa.n kaf-e-kHaake ki naa-miide vatan

    ii.n ki go.ii misr-o-ii.raan-o-yaman

    baa-vatan ahl-e-vatan raa nisbate ast

    zaa.n-ki az KHaakash tuluu.a millate ast

    andarii.n nisbat agar daare nazar

    nukta-ii biinii ze-muu baariik-tar

    gar che az mashriq bar aayad aaftaab

    baa-tajallii-haa-e-shokH-o-be-hijaab

    dar tab-o-taab ast az soz-e-daruu.n

    taa ze-qaid-e-sharq-o-Garb aayad baruu.n

    bar damad az mashriq-e-kHud jalva mast

    taa hama aafaaq raa aarad ba-dast

    fitratash az mashriq-o-maGrib barii ast

    gar che uu az ruu-e-nisbat KHaavarii ast

    **

    sa'iid haliim paashaa

    sharq-o-Garb

    Gariibaa.n raa zer kii saaz-e-hayaat

    sharqiyaa.n raa 'ishq raaz-e-kaa.enaat

    zer kii az 'ishq gardad haq-shanaas

    naqshband-e-'aalam-e-diigar shud

    kHez-o-naqsh-e-'aalam-e-diigar banih

    'ishq raa baa zer kii aamez deh

    sho'la-e-afra.ngiyaa.n nam-kHurda iist

    chashm-e-shaa.n saahib-e-nazar dil murda iist

    zakHmhaa KHurdand az shamshiir-e-kHvesh

    bismil-e-uftaadand chuu.n nakHchiir-e-kHvesh

    soz-o-mastii raa majo az taak-e-shaa.n

    'asr-e-diigar niist dar aflaak-e-shaa.n

    zindagii raa soz-o-saaz az naar-e-tust

    aalam-e-nau aafriidan kaar-e-tust

    mustafaa kuu az tajaddud mii suruud

    guft naqsh-e-kohna raa baayad zeduud

    nau na-gardad ka'aba raa rakHt-e-hayaat

    gar afra.ng aayadash laat-o-manaat

    turk raa aaha.ng-e-nau dar cha.ng niist

    taaza ash juz kohna-e-afra.ng niist

    siina-e-uu raa dame diigar na-buud

    dar zamiirash aalame diigar na-buud

    laa-jaram baa-'aalam-e-maujuud saaKHt

    misl-e-mom az soz-e-ii.n 'aalam gudaakHat

    tarfagii-haa dar nihaad-e-kaa.inaat

    niist az taqliid taqviim-e-hayaat

    zinda-dil kHallaq-e-a'saar-o-dahuur

    jaanash az taqliid gardad be-huzuur

    chuu.n muslamaanaa.n agar daarii jigar

    dar zamiir-e-kHvesh-o-dar qur.aa.n nigar

    yak jahaanash 'asr-e-haazir raa bas ast

    giir agar dar siina dil ma.anii ras ast

    banda-e-momin ze-aayaat-e-kHudaast

    har jahaa.n andar bar uu chuun-e-qabaast

    chuu.n kuhan gar do-jahaane dar barash

    mii-dahad quraa.n jahaane diigarash

    zinda ruud

    zauraq-e-maa-kHaakiyaa.n be-naakHudaast

    kas na-daanad 'aalim-e-quraa.n kujaast

    afGaanii

    'aalim-e-dar siina-e-maa gum hanuuz

    'aalim-e-dar intezaa-e-qum hanuuz

    'aalim-e-be-imtiyaaz-e-kHun-o-ra.ng

    shaam-e-uu raushan tar az subh-e-fira.ng

    'aalam-e-paak az salaatiin-o-a'biid

    chuu.n dil-e-momin kiraanash naa-padiid

    'aalim-e-ra'naa ki faiz-e-yak nazar

    tukHm-e-uu afgand dar jaan-e-'umar

    laa-yazaal-o-vaaridaatash nau-ba-nau

    barg-o-baar-e-mohkamaatash nau-ba-nau

    andruun-e-tust aa.n 'aalam nigar

    mii deham az mohkamaat-e-uu KHabar

    falak-e-'utaarid

    ziyaarat-e-arvaah-e-jamaaluddiin afGaanii-o-sa'iid haliim paashaa

    musht-kHaakii kaar-e-KHud raa burda pesh

    dar tamaashaa-e-tajalli-haa-e-kHvesh

    yaa man uftaadam badaam-e-hast-o-buud

    yaa badaam-e-man asiir aamad vujuud

    andarii.n niilii totoq chaak az man ast?

    man ze-aflaakam ki aflaak az man ast?

    yaa zamiiram raa falak dar bar giraft

    yaa zamiir-e-man falak raa dar giraft

    andruunast ii.n ki beruun-e-ast chiist?

    aa.n che mii-biinad nigah chuunast chiist?

    parzanam bar aasmaanii-e-diigare

    pesh-e-kHud biinam jahaan-e-diigare

    'aalam-e-az abrke-baalida.ii

    dast-burd-e-aadamii naadiia.ii

    naqsha-haa naa-basta bar lauh-e-vajuud

    kHurda-giir-e-fitrat-e-aa.n jaa kas nabuud

    man ba-ruumii guftam ii.n sahraa KHushast

    dar kuhistaan-e-shuurash dariyaa KHush ast

    man na-yaabam az hayaat ii.n jaa nishaa.n

    az kujaa mii-aayad aavaaz-e-azaa.n?

    guft ruumii ii.n maqaam-e-auliyaast

    aashnaa ii.n KHaak-daa.n baa-kHaak-e-maast

    bul-bashar chuu.n raKHt az firdaus bast

    yak do roze andarii.n 'aalam nashist

    ii.n fazaa-haa soz-e-aahash diidah ast

    naala-haa-e-subh-gaahash diidah ast

    zaa.iraan-e-ii.n maqaam-e-arjamand

    paak mardaa.n az maqaamaat-e-buland

    paak mardaa.n chuu.n fuzail-o-buu-sa'iid

    aarifaa.n misl-e-junaid-o-baayaziid

    KHez taa maa raa namaaz aayad ba-dast

    yak do dam soz-o-gudaaz aayad ba-dast

    raftam-o-diidam do mard andar qiyaam

    muqtadii taataar-o-afGaanii imaam

    piir-e-ruumii har zamaa.n andar huzuur

    tal'atash bar taaft az zauq-o-suruur

    guft mashriq zii.n do kas behtar nazhaad

    naakHun-e-shaa.n 'uqdah-haa-e-maa gashuud

    sayyadussaadaat maulaanaa jamaal

    zinda az guftaar-e-uu sa.ng-o-sifaal

    turk saalaar aa.n haliim-e-dard-mand

    fikr-e-uu misl-e-maqaam-e-uu buland

    baa-chunii.n mardaa.n do raka'at taa.at ast

    varna aa.n kaare ki muzdash jannat ast

    qir.aat-e-aa.n piir-e-mard-e-saKHt-kosh

    surra-e-vannajm-o-aa.n dasht-e-kHamuush

    qir.aat-e-kaz vai KHaliil aayad ba-vajd

    ruuh-e-paak-e-jibra.iil aayad ba-vajd

    dil azuu dar siina gardad naa-subuur

    shor-e-illallaah KHezad az qubuur

    iztiraab-e-sho'la-e-bakHshad duud raa

    soz-o-mastii mii-dehad daa.uud raa

    aashkaaraa har Gayaab az qiraatash

    be-hijaab ummul-kitaab az qiraatash

    man ze-jaa barKHaastam ba.ad az namaaz

    dast-e-uu bosiidam az raah-e-niyaaz

    guft ruumii

    dar dil-e-uu yak jahaan-e-soz-o-dard

    chashm-e-juz bar kHveshtan na-kushaada ii

    dil ba-kas naadaada ii aazaada ii

    tund sair andar faraakHaa-e-vajuud

    man ze-shokHi-e-go.yem uu raa zinda ravad

    **

    afGaanii

    zinda ravad az KHaak-daan-e-maa ba-go.ii

    az zamiin-o-aasmaa.n maa ba-go.ii

    kHaakii-o-chuu.n qudsiyaa.n raushan basar

    az muslamaanaa.n ba-deh maaraa KHabar

    **

    zinda ravad

    dar zamiir-e-millat-e-getii shikan

    diida-am aavezash diin-o-vatan

    ruuh dar tan-e-murda az zo'f-e-yaqii.n

    naa-umiid az quuvat-e-diin-e-mubii.n

    turk-o-iiraan-o-'arab mast-e-fira.ng

    har kase raa dar guluu shast-e-fira.ng

    mashriq az sultaanii-e-maGrib KHaraab

    ishtiraak az diin-o-millat burda taab

    **

    afGaanii

    lard maGrib-e-aa.n saraapaa makr-o-fan

    ahl-e-dii.n raa daad ta'aliim-e-vatan

    uu ba-fikr-e-markaz-o-tuu dar nifaaq

    ba-guzar az shaam-o-filistiin-o-'iraaq

    tuu agar daarii tamiiz-e-kHuub-o-zesht

    dil na bande baa-kuluukh-e-sa.ng-o-kHesht

    chasiit-e-dii.n barkHaastan az ruu-e-KHaak

    taa ze-KHud aagaah gardad jaan-e-paak

    mii na-gunjad aa.n-ki guft allah huu

    dar huduud-e-ii.n nizam-e-chaar suu

    par ki az kHaak-o-bar kHezad ze-KHaak

    hef agar dar kHaak-e-miirad jaan-e-paak

    garche aadam bar dameed az aab-o-gil

    ra.ng-o-nam chuu.n gul kashiid az aab-o-gil

    hef agar dar aab-o-gil Galtad mudaam

    hef agar bartar na-pard zii.n maqaam

    guft tan dar sho ba-kHaab-e-rahguzar

    guft jaa.n pinhnaa-e-'aalam raa nigar

    jaa.n na gunjad dar jihaat ai hoshmand

    mard-e-hurr be-gaana az har qaid-o-band

    hurr ze-kHaak-e-tiira aayad dar KHarosh

    zaa.nkii az baazaa.n nayaayad kaar-e-mosh

    aa.n kaf-e-kHaake ki naa-miide vatan

    ii.n ki go.ii misr-o-ii.raan-o-yaman

    baa-vatan ahl-e-vatan raa nisbate ast

    zaa.n-ki az KHaakash tuluu.a millate ast

    andarii.n nisbat agar daare nazar

    nukta-ii biinii ze-muu baariik-tar

    gar che az mashriq bar aayad aaftaab

    baa-tajallii-haa-e-shokH-o-be-hijaab

    dar tab-o-taab ast az soz-e-daruu.n

    taa ze-qaid-e-sharq-o-Garb aayad baruu.n

    bar damad az mashriq-e-kHud jalva mast

    taa hama aafaaq raa aarad ba-dast

    fitratash az mashriq-o-maGrib barii ast

    gar che uu az ruu-e-nisbat KHaavarii ast

    **

    sa'iid haliim paashaa

    sharq-o-Garb

    Gariibaa.n raa zer kii saaz-e-hayaat

    sharqiyaa.n raa 'ishq raaz-e-kaa.enaat

    zer kii az 'ishq gardad haq-shanaas

    naqshband-e-'aalam-e-diigar shud

    kHez-o-naqsh-e-'aalam-e-diigar banih

    'ishq raa baa zer kii aamez deh

    sho'la-e-afra.ngiyaa.n nam-kHurda iist

    chashm-e-shaa.n saahib-e-nazar dil murda iist

    zakHmhaa KHurdand az shamshiir-e-kHvesh

    bismil-e-uftaadand chuu.n nakHchiir-e-kHvesh

    soz-o-mastii raa majo az taak-e-shaa.n

    'asr-e-diigar niist dar aflaak-e-shaa.n

    zindagii raa soz-o-saaz az naar-e-tust

    aalam-e-nau aafriidan kaar-e-tust

    mustafaa kuu az tajaddud mii suruud

    guft naqsh-e-kohna raa baayad zeduud

    nau na-gardad ka'aba raa rakHt-e-hayaat

    gar afra.ng aayadash laat-o-manaat

    turk raa aaha.ng-e-nau dar cha.ng niist

    taaza ash juz kohna-e-afra.ng niist

    siina-e-uu raa dame diigar na-buud

    dar zamiirash aalame diigar na-buud

    laa-jaram baa-'aalam-e-maujuud saaKHt

    misl-e-mom az soz-e-ii.n 'aalam gudaakHat

    tarfagii-haa dar nihaad-e-kaa.inaat

    niist az taqliid taqviim-e-hayaat

    zinda-dil kHallaq-e-a'saar-o-dahuur

    jaanash az taqliid gardad be-huzuur

    chuu.n muslamaanaa.n agar daarii jigar

    dar zamiir-e-kHvesh-o-dar qur.aa.n nigar

    yak jahaanash 'asr-e-haazir raa bas ast

    giir agar dar siina dil ma.anii ras ast

    banda-e-momin ze-aayaat-e-kHudaast

    har jahaa.n andar bar uu chuun-e-qabaast

    chuu.n kuhan gar do-jahaane dar barash

    mii-dahad quraa.n jahaane diigarash

    zinda ruud

    zauraq-e-maa-kHaakiyaa.n be-naakHudaast

    kas na-daanad 'aalim-e-quraa.n kujaast

    afGaanii

    'aalim-e-dar siina-e-maa gum hanuuz

    'aalim-e-dar intezaa-e-qum hanuuz

    'aalim-e-be-imtiyaaz-e-kHun-o-ra.ng

    shaam-e-uu raushan tar az subh-e-fira.ng

    'aalam-e-paak az salaatiin-o-a'biid

    chuu.n dil-e-momin kiraanash naa-padiid

    'aalim-e-ra'naa ki faiz-e-yak nazar

    tukHm-e-uu afgand dar jaan-e-'umar

    laa-yazaal-o-vaaridaatash nau-ba-nau

    barg-o-baar-e-mohkamaatash nau-ba-nau

    andruun-e-tust aa.n 'aalam nigar

    mii deham az mohkamaat-e-uu KHabar

    0
    COMMENTS
    VIEW COMMENTS

    Additional information available

    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.

    OKAY

    About this sher

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi volutpat porttitor tortor, varius dignissim.

    Close

    rare Unpublished content

    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.

    OKAY

    Jashn-e-Rekhta | 8-9-10 December 2023 - Major Dhyan Chand National Stadium, Near India Gate - New Delhi

    GET YOUR PASS
    Speak Now