Font by Mehr Nastaliq Web
Sufinama

سسی-پنوں ہاشم شاه

ہاشم شاہ

سسی-پنوں ہاشم شاه

ہاشم شاہ

MORE BYہاشم شاہ

    1

    حکمت اوس خداوند والی، مالک ملک ملک دا ۔

    لکھ کروڑ کرن چترائیاں، کوئی پچھان نہ سکدا ۔

    قدرت نال رہے سرگرداں، دائم چرخ فلک دا ۔

    ہاشم خوب ہوئی گل کاری، فرش فنا خلق دا ۔

    ،حکمت=سیانپ، سرگرداں=گھکدا، دائم=ستھائی)

    (چرخ=پہیہ، فلک=آکاش، فرش=دھرتی

    2

    حکمت نال حکیم اضل دے، نقش نگار بنایا ۔

    ہر ارواح اسیر عشقَ دا، قید جسم وچ پایا ۔

    جو مخلوق نہ باہر اس تھیں، عرض سماں وچ آیا ۔

    ہاشم جوش بہار عشقَ دی، ہر اک شان سہایا ۔

    =حکیم-اے-ازلم=ربّ، نقش نگار=ونسونتا، ارواح)

    (روح، اسیر=قیدی، عرض-او-سماں=دھرت-آکاش

    3

    حسن کلام جو شاعر کردے، سخن نہ ساتھیں آیا ۔

    جیہا کو عقل شعور اساڈا، اساں بھی آکھ سنایا ۔

    سن سن ہوت سسی دیاں باتاں، کامل عشقَ کمایا ۔

    ہاشم جوش طبیعت کیتا، وہم اتے ول آیا ۔

    (کامل عشقَ=سچا پیار، وہم=خیال)

    4

    آدم جام بھمبور شہر دا، صاحب تخت کہاوے ۔

    وہش تیور جنائت آدم، ہر اک سیس نواوے ۔

    جاه جلال سکندر والا، خاطر مول نہ لیاوے ۔

    ہاشم آکھ زبان نہ سکدی، کون تعریف سناوے ۔

    =وہش=پشو، تیر=پنچھی، جنائت=جّن، جاه جلال)

    (شوبھا

    5

    شہر بھمبور مکان الٰہی، باغ بہشت بنایا ۔

    فرش فروش چمن گل بوٹا، ہر اک ذات لگایا ۔

    ندیاں حوض تلاؤ چترفوں، رل مل خوب سہایا ۔

    ہاشم روح رہے وچ پھسیا، دام فریب وچھایا ۔

    (بہشت=سرگ، دام=جال)

    6

    امیر وزیر غلام کروڑاں، لشکر فوز خزانے ۔

    بارک سرخ نشان ہزاراں، شام گھٹاں شمیانے ۔

    کھاون خیر فقیر مسافر، صاحب ہوش دوانے ۔

    ہاشم ایس غمی وچ آجز، ہوش اولاد نہ خانے ۔

    7

    خواہش اکسُ اولاد ہمیشہ، پیر شہید مناوے ۔

    دیئ لباس پوشاک برہنیاں، بھکھیاں تام کھواوے ۔

    دیکھ اجاڑ مسافر کارن، تال سرائے بناوے ۔

    ہاشم کرسُ جہان دوائیں، آس سائیں ور لیاوے ۔

    (برہنیاں=ننگیاں، تام=روٹی)

    8

    درے یتیم صدف وچ آیا، سنی پکار دلاں دی ۔

    پھری بہار شگوفے والی، ہوئی امید گلاں دی ۔

    سیج ملوک ہوئی ابریشم، آہی سخت سولاں دی ۔

    ہاشم دیکھ ہوئی گل لالا، ہوگُ بہار پھلاں دی ۔

    =درے یتیم=درلبھ موتی، صدف=سپی، گل لالا)

    (پوست دا لال پھّل

    9

    سسی جنم لیا شب-قدرے، مثل ہلال درخشاں ۔

    ویکھ بے آب ہون نگ موتی، مانک لال بدخشاں ۔

    عقل خیال قیاسوں باہر، نظر کر ول نقشاں ۔

    ہاشم آکھ تعریف حسن دی، شمس مثال زرئفشاں ۔

    =شب-قدرے=سبھاگی رات، مثل ہلال درخشاں)

    (ایکم دے چن وانگ، شمس=سورج، زرئفشاں=سون-کرناں

    10

    جمل جہان ہوئی خوش حالی، پھریا نیک زمانہ ۔

    نوبت ناچ شمار نہ کوئیے، دھرپد تال ترانہ ۔

    کر سر وار سٹن زر موتی لال جواہر خانا ۔

    ہاشم خیر کیتا فکراواں، ملک معاش خزانہ ۔

    (جمل=سارے، نوبت=ڈھول نگارے، معاش=روزی)

    11

    اہل نجوم سدے اس ویلے، حفظ تریت زبانی ۔

    صاحب یمن کرامت والے، خبر دین اسمانی ۔

    ویکھن عمر نصیب سسی دے، کھولھ کلام ربانی ۔

    ہاشم بھار سسی سر ڈاڈھا، دسدے بھیت نہانی ۔

    حفظ=یاد، تریت=توریت،یہودیاں دا دھارمک)

    (گرنتھ، صاحب یمن=بخشش والے، نہانی=لکاِ

    12

    دیکھ کتاب نجوم نجومی، ہوئِ رہے چپ سارے ۔

    ظالم حکم سہم سلطاناں، کون کوئی دم مارے ۔

    بادشاہاں سچ آکھن اوکھا، ہوئے لچار وچارے ۔

    ہاشم بخت بخیل سسی دے، کون جتے کون ہارے ۔

    (بخیل=چغلخور)

    13

    شاه دربار کہیا، چپ کیہی ؟ کہو جواب کی آوے ؟

    عرض کیتی، دربار اساتھیں سخن کلام نہ آوے ۔

    راس زبان نہ آکھن جوگی، جھوٹھ ایمان جلاوے ۔

    ہاشم کرن لکا بتھیرا، قسمت کون مٹاوے ۔

    14

    اوڑک خوف اتار نجومی، بات کہی من بھانی ۔

    عاشق ہوگُ کمال سسی، جد ہوگُ جوان سیانی ۔

    مست بے ہوش تھلاں وچ مرسی، درد فراقَ-رننجانی ۔

    ہاشم داغ لگاؤگُ کل نوں، رہگُ جہان کہانی ۔

    15

    سن تقدیر ہوئے دل بریاں، ماں پیو خیش قبیلہ ۔

    آتش چمک اٹھی ہر دل نوں، جیونکر تیل فتیلا ۔

    خوشی خراب ہوئی وچ غم دے، زرد ہویا رنگ پیلا ۔

    ہاشم بیٹھ دناؤ سیانے، ہور وچارن حیلہ ۔

    (دل بریاں=دل سڑیا، خیش قبیلہ=انگ ساک)

    16

    بے اعتبار ہویا، ہتھ دھوتے، باپ امید مرادوں ۔

    ظالم روپ ہویا دل اسدا، سخت سیاح جلادوں ۔

    ننگ نموس کی حاصل ہووے، ایس پلیت الادوں ؟

    ہاشم، خرچ کرو فرمایا، فارغ ہوه پھسادوں۔

    (ننگ نموس=انکھ، پلیت=پتت، خرچ کرو=مارو)

    17

    کہیا وزیر، کی دوش سسی نوں، لکھیا لیکھ لکھاری ۔

    بے تقصیر کہاؤن کنیاں، نشٹ ہووے کل ساری ۔

    اس تھیں پاپ نہ ہور پریرے، قوم ہووے ہتیاری ۔

    ہاشم پائِ صندوق رڑھاؤ، دور ہووے جگ کھواری ۔

    (بے تقصیر=بے گناه، کہاؤن=مرواؤن)

    18

    فرش زمیں پر ہر اک تائیں، ماں پیو بہت پیارا ۔

    سو پھر آپ رڑھاون تس نوں، ویکھ گناه نکارا ۔

    دھّن اوه صاحب سرجنہارا، عیب چھپاون ہارا ۔

    ہاشم جے اوه کرے عدالت، کون کرے نستارا ۔

    19

    واه کلام ! نصیب سسی دا، ناؤں لیاں دل ڈردا ۔

    تختوں چائ سٹے سلطاناں، خیر منگن در در دا ۔

    بیل غریب ناقابل جیہا، چائ زمیں سر دھردا ۔

    ہاشم جاه نہ بولن والی، جو چاہے سو کردا ۔

    20

    جس استاد صندوق سسی دا، گھڑیا نال مہر دے ۔

    افلاطون ارسطو جیہے، ہون شگرد ہنر دے ۔

    زینت زیب سکھن سبھ اس تھیں، دلبر چین مصر دے ۔

    ہاشم ویکھ آرائش کردا، شاباش عقل فکر دے ۔

    (زینت زیب=سجاوٹ، آرائش=شنگار)

    21

    چنن شاخ منگائِ کداہوں، بیٹھ کاریگر گھڑیا ۔

    بوٹے ویل سنہری کرکے، لال جواہر جڑیا ۔

    پائِ زنجیر چوپھیر پنجر نوں، بیٹھ بے درداں کڑیا ۔

    ہاشم ویکھ تولد ہندی، آن دکھاں لڑ پھڑیا ۔

    (تولد ہندی=جمن سار)

    22

    کر تدبیر کیتے ترے چھاندے، خرچ دتا کر نالے ۔

    تس دی ملک ہویا اک چھاندا، شیر پلاون والے ۔

    دوجا داج دہیز سسی نوں، ہور پڑھاون والے ۔

    ہاشم لکھ تعویز حقیقت، حرف سسی گل ڈالے ۔

    (چھاندے=حصے، ملک=مالکی، شیر=دودھ)

    23

    پائِ صندوق رڑھائی سسی، نوح طوفان وگیندا ۔

    باشک ناگ نہ ہاتھ لیاوے، دھول پناه منگیندا ۔

    پار ارار بلائیں بھریا، دانو دیؤ ڈریندا ۔

    ہاشم ویکھ نصیب سسی دا، کی کجھ ہور کریندا ۔

    24

    مٹھی جند سسی دی سوہنی، جمن رات سہائی ۔

    ماں دی سیج نصیب نہ ہوئی، کچھڑ ملی نہ دائی ۔

    بوہے اتے سّد نہ کیتی، ڈوم برہمن نائی ۔

    ہاشم خوف نہ دل وچ آئیو، جیؤندی جان رڑھائی ۔

    25

    ٹریا توڑ زنجیر صبر دا، چائیاں رزق مہاراں ۔

    گردش فلک ہویا سرگرداں، باجھ ملاح کہاراں ۔

    سورج تیز ہویا جل خونی، پین لساں چمکاراں ۔

    ہاشم ویکھ سسی وچ گھیری، دشمن لکھ ہزاراں ۔

    26

    آدم خور جناور جل دے، راخش روپ سبھائیں ۔

    مگرمچھ کمے جلہوڑے، ناگ سینسار بلائیں ۔

    تندوئے قہر زمبور بلھینی، لاون زور تدائیں ۔

    ہاشم موت ہووسُ وچ تھل دے، مارسُ کون اتھائیں ۔

    27

    گھمن-گھیر چفیریوں گھیرن، ٹھاٹھاں لین کلاوے ۔

    لہراں زور کرن ہر طرفوں، اک آوے اک جاوے ۔

    صورتَ سحر صندوق جڑاؤ، بجلی چمک ڈراوے ۔

    ہاشم چاه جویں کنیانی، ویکھ صندوق چھپاوے ۔

    (سحر=جادو، چاه=کھوه)

    28

    شہروں دور کو پتن دھوبی، دھوندا ندی کنارے ۔

    اتا نام مثال فرشتہ، نیک بزرگ ستارے ۔

    ڈٹھا اوس صندوق دراڈا، دل وچ خوف چتارے ۔

    ہاشم گئیوسُ ہوش دماغوں، ویکھ صندوق وچارے ۔

    29

    کرے خیال جواہرخانا، پایا آن تباہی ۔

    یا کوئی آفت رڑھی پہاڑوں، یا اسرار الٰہی ۔

    بخت بے دار ہوئے اتے دے، بھری نصیب اگاہی ۔

    ہاشم جائ پیا جل ڈونگھے، ہو دل شیر سپاہی ۔

    =اسرار=بھید، الٰہی=ربی، بخت بے دار ہوئے)

    (قسمت جاگ پئی

    30

    اتے خوب کیتی جند بازی، لیا صندوق کنارے ۔

    شاد ہویا دل ذات خدا ول، نئمت شکر گزارے ۔

    وڑیا شہر مبارک دیون، رل مل یار پیارے ۔

    ہاشم مال لیا پھر دوجا، ہویا سواب وچارے ۔

    (جند بازی=دلیری، شاد=خوش، سواب=پّن)

    31

    کھلھا آن نصیب اتے دا، کرم بھلے دن آئے ۔

    جڑت جڑاؤں محل بنائے، شوکت شان ودھائے ۔

    خدمتگار غلام سسی دے، نوکر چائ رکھائے ۔

    ہاشم باغ سکے ربّ چاہے، پل وچ ہرے کرائے ۔

    32

    سسی ہوئی جوان سیانی، سورج جوت سوائی ۔

    صاحب علم ہیاؤ ہلیمیں، عقل ہنر چترائی ۔

    ماں پیو دیکھ کاریغر کوئی، چاہن کیتی کڑمائی ۔

    ہاشم سنی سسی مسلاہت، غیرت اس نوں آئی ۔

    (صاحب علم=ودوان، مسلاہت=صلاح-مشوره)

    33

    بن بن پینچ پنچائت دھوبی، پاس اتے دے آون ۔

    کر تمثیل ویاه(وہار) جگت دا، بات ہمیش چلاون ۔

    دھیاں سوہن نہیں گھر ماپیاں، جے لکھ راج کماون ۔

    ہاشم وانگ بجھارت دھوبی، بات سسی ول لیاون ۔

    (تمثیل=مثال)

    34

    اک دن ماں پیو نال سسی دے، بیٹھ کیتے کل جھیڑے ۔

    آکھ،بچی توں بالغ ہوئیؤں، واگ تیری ہتھ تیرے ۔

    دھوبی ذات اچی گھر آون، پھر پھر جان بتیرے ۔

    ہاشم کون تیرے من بھاوے، آکھ سنائِ سویرے ۔

    35

    سسی مول جواب نہ کیتا، ماں پیو توں شرماندی ۔

    دل وچ سوز ہوئی پور آنسو، دیکھ لکھی کرماں دی ۔

    ڈھونڈھن ساک نمانے دھوبی، میں دھی بادشاہاں دی ۔

    ہاشم پھر اوه نام نہ لیون، ویکھ سسی درماندی ۔

    36

    شکرت نال شریک اتے دے، مرد بخیل فسادی ۔

    پاس بھمبور شہر دے والی، جا ہوئے فریادی ۔

    ہوئی جوان اتے گھر بیٹی، صورتَ شکل شہزادی ۔

    ہاشم کہیا پکار بخیلاں، لایق اوه تساڈی ۔

    (شکرت=ایرکھا، بخیل=چغلخور)

    37

    بھیجیا نفر غلام اتے نوں، آدم جام بلایا ۔

    سسی کھولھ تعویز گلے دا، شاه حضور پچایا ۔

    کاغذ واچ پچھاتا جہڑا، پائِ صندوق رڑھایا ۔

    ہاشم ویکھ ہویا شرمنده، آدم جام سوایا ۔

    38

    لوہو گرم ہویا دل بریاں، پھیر اولاد پیاری ۔

    ماں پیو نال سسی دے چاہن بات کیتی اک واری ۔

    سسی صاف جواب دتو نے، کھولھ حقیقت ساری