Sufinama

dar tamjid-o-tauhid hazrat bari jillat-e-azma wa illat-e-kalma goyad

Hakim Sanai

dar tamjid-o-tauhid hazrat bari jillat-e-azma wa illat-e-kalma goyad

Hakim Sanai

MORE BYHakim Sanai

    ayā az chambar-e-islām dāyam burda sar bairūñ

    ze-sunnat karda dil ḳhālī ze-bid.at karda sar mash.hūn

    havā hamvāra shaitānī shuda bar nafas-e-tū sultāñ

    tanat jahl pairāya dilat kufar pairāmūñ

    agar dar e'tiqād-e-man ba-shakkī ba-nazm aaram

    alā raġham-e-tū dar tauhīd fasle gosh-dār aknūñ

    ayā āñkas ki aalim tabāye.a maaya pindārī

    nehī illat hayūlā ki aañ īdūñ va iiñ īdūñ

    hayūlā chīst allāh ast faa.el viiñ badāñ mānad

    ki ranj-e-bār bar gaav ast va aayad naala az gardūñ

    turā pursīd man ḳhvāham ze-sirr-e-baiza-e-murġhe

    che guft ast andarīñ ma.anā turā talqīn kun aflātūñ

    sapaid-o-zard mī-bīnam aab andar yake baiza

    vazāñ yak baiza chandīñ guuna murġh aayad hamī bairūñ

    na-goī az che ma.anī gasht parr-e-zāġh chuuñ qatrāñ

    ze-bahr-e-che dum-e-tā.ūs rañgīñ shud chū bū-qalamūñ

    humā-o-juġhd āḳhir che illat buud dar ḳhilqat

    charā shud aañ chunāñ mash.ūm va chuuñ shud iiñ chuneñ maimūñ

    na-goī kaz che mī-gīrad chakāv ilhān-e-mausīqār

    na-goī kaz che mī-bāfad tazarv anvā-e-saqlātūñ

    tafakkur kun yake dar ḳhilqat-e-shāhīn-o-murġhābī

    na-goī kaz che ma.anī raast aañ saqtāñ va iiñ saqtūñ

    yake chuuñ rāyat-e-sīmīñ hamesha dar havā-yāzāñ

    yake chuuñ zauraq-e-zarrīñ ravāñ hamvāra dar jehūñ

    gurezāñ īñ-ki chuuñ gardad ba-jāñ az chañg-e-ū aahan

    shatābāñ āñ-ki chuuñ rezad ba-hirs-o-shahvat az vai ḳhuuñ

    ajab-tar ziiñ hama ānast mar parinda murġhāñ

    mabīt-o-maskan-o-māvāst digā-sān-o-digargūñ

    yake besha-e-sāvī yake vādī-e-āmūñ

    yake qulla-e-qāf va yake sāhil-e-saihūñ

    yake ḳhud ba-tama.a-e-āñ ba-gardūñ burda chuuñ namrūd

    yake ḳhud ze-bīm-e-āñ ba-āb afganda chuuñ zunnūñ

    na-gīrad bād-e-chañg-e-āñ na-shoyad āb-e-rañg-e-īñ

    yake chuuñ rāyat-e-almās ast digar chuuñ zoraq-e-madhūñ

    na-goī charā kardand nok-o-chañg-e-ū ze-āhan

    na-goī charā dadand rañg-e-par-e-īñ ze-aksūñ

    agar chuuñ mane aajiz dar iiñ ma.anī ki pursīdam

    che-ghoī dar nabāte sazā-e-habb-e-aftīmūñ

    numā.ī har nabāte chū mādat hast ze-āb-o-gil

    ze-bahr-e-taff-e-ḳhurshed ast chuuñ lutf-e-havā maqrūñ

    churā dar yak zamīñ chandīñ nabāt-e-muḳhtalif bīnam bīnam

    ze-naḳhl-o-nār-o-seb-o-bed chuuñ aabī va chuuñ zaitūñ

    hamī duuñ mī-ḳhūrand aab va dar yak bostāñ royand

    ba-rañg-o-nīl-o-sabr-o-sumbul-o-māzo-o-māzaryūñ

    agar illat tabā.e shud vajūd-e-jumla chuuñ shud

    yake mumsik yake mushil yake daarū yake tā.ūñ

    az añgūr ast-o-ḳhashḳhāsh ast asl-e-unsur har-do

    charā dānish burad baada charā ḳhvāb āvurd afyūñ

    hamānā unkā man guftam tabā.e gard na-tavānad

    na aflātūñ na ġhair-e-ū ba-zarq-o-hīlat-o-afsūñ

    magar be-chūñ ḳhudāvande ki ahl-e-har-do-ālam

    ba-qudrat dar vajūd āvurd ba-ālat ba-kāf-o-nūn

    ḳhudāvande ki aadam va farzadnān-e-ādam

    padīd āvurd az mā'-e-muīñ va az gul-e-masnūñ

    ḳhudāvande ki dāyam hast as.hāb-e-ma.āsī

    janāb-e-fazl-e-ū mā.man azāb-e-adl-e-ū masjūñ

    hamesha buud uu be-mā hamesha bāshad uu be-shak

    sifātash ham-chū zātash haq va lekin sirr-e-ū maḳhzūñ

    kalāmash ham-chū va.adash haq va lekin guft-e-ū mushkil

    ta.ālā-rabbanā mī-goī va mī-dāñ vasf-e-ū be-chūñ

    hamū baḳhshinda-e-daulat hamū dāninda-e-fikrat

    hamū dārinda-e-getī hamū rāninda-e-gardūñ

    ki pinhāñ kard juz ezd ba-sañg-e-ḳhārā dar ātish

    ki royānad hamī juzvī ze-ḳhāk-e-tīra āzaryūñ

    sadaf hairān ba dariyā dar davāñ aahū ba-sahrā bar

    ramīda-o-ārmīda har-do dar-dariyā-o-dar-hāmūñ

    ki par kard va ki āgand az gayā-o-qatra-e-bārāñ

    dahān-e-īñ va nāf-e-āñ ze-mushk lū'lū'-e-maknūñ

    sapedī roz-e-sun.a kiist dar dahr-o-syāhī-e-shab

    ki mī-gardand bar yak duur pushtā-pusht chū tāhūñ

    hamesha har-do kāhānand va kāhān-e-umr-e-mā zīñ-shāñ

    chū sābūñ az che az charbū va charbū az che az sābūñ

    chaman pur haqqa-e-lū'lū' ki dānad kard dar naisāñ

    shamur pur ġhaiba-e-joshan ki dānad kard dar kānūñ

    ze-ba.ad āñ-ki chuuñ sīmīñ sipar gardad dar afzūdan

    ki kāhad maah har maah hattā āda-kal.urjūn

    ki bandad chuuñ ḳhizāñ aayad hazārāñ kalla-e-adkan

    ki bāshad chuuñ bahār aayad havā kalla-e-gardūñ

    ki gardānad mulavvin koh chuuñ rauza-e-rizvāñ

    ki gardānad munaqqash baaġh chuuñ sahaf-e-añgliyūñ

    do-āb muḳhtalif muttafiq bāham ki gardānad

    ba-qudrat dar yakī mauza.a kund har-do baham ma.ajūn

    pas āñgah nutfe gardānad va-az-ū shaḳhsī kund paidā

    misālash mohkam-o-sābit nihādash muttfan-o-mauzūñ

    yake aalim yake jāhil yake zālim yake aajiz

    yake mānam yake muflis yake shādāñ yake mahzūñ

    yake hamvāra daulat ba-kām az ne.amat-e-bāqī

    yake paivasta mehnat ba-ranj az aḳhtar vārūñ

    yake az balā sāġhaun rasānad dar harī roze

    yake az be-nānī davānad balā sāġhaun

    buzurgā pādshah kuust kaz yak-āb-o-yak-nutfa

    padīd āvurd chandīñ ḳhalq launālaun-o-gūnāgūñ

    gazīda ḳhusravāñ būdand ziiñ besh andarīñ aalam

    ze-rif.at ham-sar-e-gardūñ ba-ne.amat ham-sar-e-qārūñ

    chū ād-o-kaiqubād-o-bahman-o-kā.ūs-o-kaiḳhusrau

    manuchihr-o-jam-o-tahavvus-o-zahhak-o-afrīdūñ

    var az yūnān buqrā-o-batalmī.us-o-aflātūñ

    blenās hakīm-o-hurmuz-o-suqrāt-o-aflīmūñ

    var az paiġham-barāñ idrīs-o-nūh-o-yūnus-o-sāleh

    habīb-o-rūh-o-ibrāhīm-o-lūt-o-mūsā-o-hārūñ

    var az ashāb-e-paiġhambar atiq-o-umr-o-usmāñ

    alī-o-sād-o-salmān-o-suhaib-o-ḳhālid-o-maznūñ

    va gar az auliyā mahyār-o-hīra ḳhālid-o-ḳhuzrī

    junaid-o-shiblī-o-ma.arūf-shāh-nūrī-o-samnūñ

    darīñ aalam ze-reg-o-qatra-e-bārāñ banī-ādam

    ze-har jinsī ki man guftam hamānā būda-and afzūñ

    chū mumkin niist dānistan shumār-e-marg-e-ma.arūfāñ

    ba-bīñ ḳhud ki dānad karad dar ālam-e-hisāb-e-īdūñ

    ta.ālā sāne.ī ki-īñ jumla az āb-e-ū padīd āvurd

    pas āñgah jumla ham vai ba-ḳhāk-andar kunad madfūñ

    ayā dil-basta dar duniyā va fāriġh gashta az uqbā

    che suud az suud imrozīñ ki fardā ham toi maġhbūñ

    chū a.alam hamī daanī ki faanī gasht ḳhvāhad pas

    ba-mahr-e-ālam-e-fānī charā dil karda-ī marhūñ

    ilāhī banda-e-bechāra-e-miskīñ 'sanā.ī'

    ki hast az dīn-o-tā.at-hā-e-tū darmānda-o-madyūñ

    agarche hast uu mat.ūñ ba-illat-hā tama.a dārad

    badīñ tauhīd nā-mat.ūñ jazā.ī az nā-mat.ūñ

    aya az chambar-e-islam dayam burda sar bairun

    ze-sunnat karda dil KHali ze-bidat karda sar mashhun

    hawa hamwara shaitani shuda bar nafas-e-tu sultan

    tanat ra jahl pairaya dilat ra kufar pairamun

    agar dar e'tiqad-e-man ba-shakki ta ba-nazm aaram

    ala ragham-e-tu dar tauhid fasle gosh-dar aknun

    aya aankas ki aalim ra tabayea maya pindari

    nehi illat hayula ra ki aan idun wa in idun

    hayula chist allah ast fael win badan manad

    ki ranj-e-bar bar gaw ast wa aayad nala az gardun

    tura pursid man KHwaham ze-sirr-e-baiza-e-murghe

    che guft ast andarin mana tura talqin kun aflatun

    sapaid-o-zard mi-binam aab andar yake baiza

    wazan yak baiza chandin guna murgh aayad hami bairun

    na-goi az che mani gasht parr-e-zagh chun qatran

    ze-bahr-e-che dum-e-taus rangin shud chu bu-qalamun

    huma-o-jughd ra aaKHir che illat bud dar KHilqat

    chara shud aan chunan mashum wa chun shud in chunen maimun

    na-goi kaz che mi-girad chakaw ilhan-e-mausiqar

    na-goi kaz che mi-bafad tazarw anwa-e-saqlatun

    tafakkur kun yake dar KHilqat-e-shahin-o-murghabi

    na-goi kaz che mani rast aan saqtan wa in saqtun

    yake chun rayat-e-simin hamesha dar hawa-yazan

    yake chun zauraq-e-zarrin rawan hamwara dar jehun

    gurezan in-ki chun gardad ba-jaan az chang-e-u aahan

    shataban aan-ki chun rezad ba-hirs-o-shahwat az wai KHun

    ajab-tar zin hama aanast mar parinda murghan ra

    mabit-o-maskan-o-mawast diga-san-o-digargun

    yake ra besha-e-sawi yake ra wadi-e-amun

    yake ra qulla-e-qaf wa yake ra sahil-e-saihun

    yake KHud ra ba-tama-e-an ba-gardun burda chun namrud

    yake KHud ra ze-bim-e-an ba-ab afganda chun zunnun

    na-girad baad-e-chang-e-an na-shoyad aab-e-rang-e-in

    yake chun rayat-e-almas ast digar chun zoraq-e-madhun

    na-goi ta chara kardand nok-o-chang-e-u ze-ahan

    na-goi ta chara dadand rang-e-par-e-in ze-aksun

    agar tu chun mane aajiz dar in mani ki pursidam

    che-ghoi dar nabaate tu saza-e-habb-e-aftimun

    numai har nabaate ra chu madat hast ze-ab-o-gil

    ze-bahr-e-taff-e-KHurshed ast chun lutf-e-hawa maqrun

    chura dar yak zamin chandin nabaat-e-muKHtalif binam binam

    ze-naKHl-o-nar-o-seb-o-bed chun aabi wa chun zaitun

    hami dun mi-KHurand aab wa dar yak bostan royand

    ba-rang-o-nil-o-sabr-o-sumbul-o-mazo-o-mazaryun

    agar illat tabae shud wajud-e-jumla ra chun shud

    yake mumsik yake mushil yake daru yake taun

    az angur ast-o-KHashKHash ast asl-e-unsur har-do

    chara danish burad baada chara KHwab aawurd afyun

    hamana unka man guftam tabae gard na-tawanad

    na aflatun na ghair-e-u ba-zarq-o-hilat-o-afsun

    magar be-chun KHudawande ki ahl-e-har-do-alam ra

    ba-qudrat dar wajud aawurd ba-alat ba-kaf-o-nun

    KHudawande ki aadam ra wa farzadnan-e-adam ra

    padid aawurd az ma'-e-muin wa az gul-e-masnun

    KHudawande ki dayam hast ashab-e-maasi ra

    janab-e-fazl-e-u maman azab-e-adl-e-u masjun

    hamesha bud u be-ma hamesha bashad u be-shak

    sifatash ham-chu zatash haq wa lekin sirr-e-u maKHzun

    kalamash ham-chu wadash haq wa lekin guft-e-u mushkil

    taala-rabbana mi-goi wa mi-dan wasf-e-u be-chun

    hamu baKHshinda-e-daulat hamu daninda-e-fikrat

    hamu darinda-e-geti hamu raninda-e-gardun

    ki pinhan kard juz ezd ba-sang-e-KHara dar aatish

    ki royanad hami juzwi ze-KHak-e-tira aazaryun

    sadaf hairan ba dariya dar dawan aahu ba-sahra bar

    ramida-o-armida har-do dar-dariya-o-dar-hamun

    ki par kard wa ki aagand az gaya-o-qatra-e-baran

    dahan-e-in wa naf-e-an ze-mushk lu'lu'-e-maknun

    sapedi roz-e-suna kist dar dahr-o-syahi-e-shab

    ki mi-gardand bar yak dur pushta-pusht chu tahun

    hamesha har-do kahanand wa kahan-e-umr-e-ma zin-shan

    chu sabun az che az charbu wa charbu az che az sabun

    chaman pur haqqa-e-lu'lu' ki danad kard dar naisan

    shamur pur ghaiba-e-joshan ki danad kard dar kanun

    ze-baad aan-ki chun simin sipar gardad dar afzudan

    ki kahad mah ra har mah hatta aada-kalurjun

    ki bandad chun KHizan aayad hazaran kalla-e-adkan

    ki bashad chun bahaar aayad hawa ra kalla-e-gardun

    ki gardanad mulawwin koh ra chun rauza-e-rizwan

    ki gardanad munaqqash bagh ra chun sahaf-e-angliyun

    do-ab muKHtalif ra muttafiq baham ki gardanad

    ba-qudrat dar yaki mauza kund har-do baham majun

    pas aangah nutfe gardanad wa-az-u shaKHsi kund paida

    misalash mohkam-o-sabit nihadash muttfan-o-mauzun

    yake aalim yake jahil yake zalim yake aajiz

    yake manam yake muflis yake shadan yake mahzun

    yake hamwara ba daulat ba-kaam az neamat-e-baqi

    yake paiwasta ba mehnat ba-ranj az aKHtar warun

    yake ra az bala saghaun rasanad dar hari roze

    yake ra az be-nani dawanad ta bala saghaun

    buzurga padshah kust kaz yak-ab-o-yak-nutfa

    padid aawurd chandin KHalq launalaun-o-gunagun

    gazida KHusrawan budand zin besh andarin aalam

    ze-rifat ham-sar-e-gardun ba-neamat ham-sar-e-qarun

    chu aad-o-kaiqubaad-o-bahman-o-kaus-o-kaiKHusrau

    manuchihr-o-jam-o-tahawwus-o-zahhak-o-afridun

    war az yunan buqra-o-batalmius-o-aflatun

    blenas hakim-o-hurmuz-o-suqraat-o-aflimun

    war az paigham-baran idris-o-nuh-o-yunus-o-saleh

    habib-o-ruh-o-ibrahim-o-lut-o-musa-o-haarun

    war az ashab-e-paighambar atiq-o-umr-o-usman

    ali-o-sad-o-salman-o-suhaib-o-KHalid-o-maznun

    wa gar az auliya mahyar-o-hira KHalid-o-KHuzri

    junaid-o-shibli-o-maruf-shah-nuri-o-samnun

    darin aalam ze-reg-o-qatra-e-baran bani-adam

    ze-har jinsi ki man guftam hamana buda-and afzun

    chu mumkin nist danistan shumar-e-marg-e-marufan

    ba-bin ta KHud ki danad karad dar aalam-e-hisab-e-idun

    taala sanei ki-in jumla az aab-e-u padid aawurd

    pas aangah jumla ra hum wai ba-KHak-andar kunad madfun

    aya dil-basta dar duniya wa farigh gashta az uqba

    che sud az sud imrozin ki farda hum toi maghbun

    chu aalam ra hami dani ki fani gasht KHwahad pas

    ba-mahr-e-alam-e-fani chara dil karda-i marhun

    ilahi banda-e-bechaara-e-miskin 'sanai' ra

    ki hast az din-o-taat-ha-e-tu darmanda-o-madyun

    agarche hast u matun ba-illat-ha tama darad

    badin tauhid na-matun jazai az tu na-matun

    Source :
    • Book : Diwan-e-Sanai Ghaznawi (Pg. 536)
    • Author : Hakeem Sanayee
    • Publication : Intisharat-e-Sanayee, Iran (1983)
    • Edition : 7th
    0
    COMMENTS
    VIEW COMMENTS

    Additional information available

    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.

    OKAY

    About this sher

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi volutpat porttitor tortor, varius dignissim.

    Close

    rare Unpublished content

    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.

    OKAY

    Jashn-e-Rekhta | 8-9-10 December 2023 - Major Dhyan Chand National Stadium, Near India Gate - New Delhi

    GET YOUR PASS
    Speak Now