ایں قصیدہ ہم نتیجۂ آں خاک پاک سرخس است

اے سنائیؔ جہد کن تا پیش سلطان ضمیر

از گریباں تاج سازی وز بن دامن سریر

تا بدیں تاج و سریر از بہر مہ رویان غیب

ہر زمانی نو عروسی عقد بندی بر ضمیر

با چنیں تاج و سریر از بہر دارالملک سر

بند پائے و سر شمر تاج و سریر اردشیر

دیو ہم کاسہ بود بر سفرہ تا وہم و خیال

در میان دین و عقلت در سفر باشد سفیر

جاں بہ دین و عقل دہ تا پاک ماند بہر آنک

وزر ورزد جان چو او را عقل و دیں نبود وزیر

تا تو در زیر غبار آرزو داری قرار

در جہان دل نہ بینی چشم جاں ہرگز قریر

آدمی در جملہ تا از نفس پر باشد چو گوز

ہر زمانی آید از وے دیو را بوئے پنیر

از حصار بود خود آنگاہ برہی کز نیاز

پائمال مسجد و مے خانہ گردی چوں حصیر

ہست تا نفس نفیست باعث تعلیم دیو

بود ہم فر فرزدق داعیۂ جر جریر

گر خطر داری ز حق داں ور نداری زو طلب

کت زوال آید چو از خود سوئے خود باشی خطیر

آفتاب نور بخش آنگاہ بستاندش نور

چوں کند دعویٰ تمامی پیش او بدر منیر

ہست آتش خشم و شہوت بخل و کین و طمع و آز

وردت ایں باد از چنیں آتش کہ اجرنا یا مجیر

مالک خود باش ہمچوں مالک دوزخ از آنک

تا نہ گیرد نوزدہ اعوانش در محشر اسیر

وز بروج اختراں بہ گذری سوئے رضواں گرای

تا نہ آتش زحمت آرد مر ترا نہ زمہریر

ورنہ بگریزی از اینہا باز دارندت بہ قہر

ایں دہ و نہ در جہنم واں دہ و دو در اسیر

چار میخ چار طبعی شہر بند پنج حس

از پئے دو جہاں سہ جانت زاں بماند اندر ظہیر

بیخ شہوت بر کن و شاخ شرہ کاندر بہشت

ایں نخواہد مرغ و میوہ واند گر حور و حریر

در مصاف خشم و شہوت چشم دل پوشیدہ دار

کاندریں میداں ز پیکاں بے ضرر باشد ضریر

نرم دار آواز بر انساں چو انساں زانکہ حق

انکر الاصوات خواند اندر نبی صوت الحمیر

در نعیم خلق خود را خوش سخن کن چوں طبیب

در جحیم خشم چوں گبراں چہ باشی با زفیر

میری از حرصست چوں مور و تہور ہمچو مار

پس بروز حشر یک رنگند مور و مار و میر

خود ہمہ عالم نقیرے نیست پیش نیک و بد

چیست ایں چندیں نقار و نقر کے بہر نقیر

انقیاد آر ار مسلمانی بحکم او از آنک

بر نہ گردد ز اضطراب بندہ تقدیر قدیر

بر امید رحم او بر زخم او زاری مکن

کاولت زاں زد کہ تا آخرت بنوازد چو زیر

کز برائے پختہ گشتن کرد آدم را الٰہ

در چہل صبح الٰہی طینت پاکش خمیر

اے خمیرت کردہ در چل صبح نائید الٰہ

چوں تنورت گرم شد آں بہ کہ در بندی فطیر

چوں ترا در دل ز بہر دوست نبود خار خار

نیست در خیر تو چیزی جاں مکن بر خیز خیز

فاسقت خوانم نہ عاشق ار چو مرداں در سماع

ذوق سمعت باز داند نغمت بم را ز زیر

دین سلاح از بہر دفع دشمناں آتشیست

تو چرا پوشی بہر بادی ذرہ چوں آب گیر

از برائے ذکر باقی بر صحیفۂ روزگار

چوں نکو خط نیستی زنہار تا نبوئے دبیر

چونت عمرو و زید باشد کارساز نیک و بد

در نبی پس کیست نعم المولیٰ و نعم النصیر

میر میرت بر زباں بینند و پس در وقت ورد

یا مخواں فوضت امری یا مگو کس را امیر

بامداد ایاک نعبد گفتہ ای در فرض حق

چاشتگہ خود را مکن در خدمت دونی حقیر

تنگ میداں باش در صحرائے صورت ہمچو قطب

تا بتدبیر تو باشد گشت چرخ مستدیر

گوئی اے اسم تو بارے گوئی اے فعل تو بار

گوئی اے مہرت مہنا گوئی اے لطف ہژیر

جان ما را عقل بخش و عقل ما را رہنمائے

کز بروں تن غفورے وز دروں جان خبیر

مرقد توفیق تو جاں را رساند بو علو

موقف خذلان تو تن را گدازد در سعیر

تیغ ہا از سکر قہرت کند نبود از سلیل

کلک ہا در شکر لطفت گنگ نبود از سریر

ہم رضا جویاں ہمہ مردانت خوش خوش در خشوع

ہم ثنا گویاں ہمہ مرغانت صف صف در صفیر

از برائے ہدیۂ معنی و کدیۂ زندگی

بندۂ درگاہ تو جان جوان و عقل پیر

ہم درخت از تو چو پیکان و سناں وقت بہار

ہم غدیر از تو چو شمشیر و سپر در ماہ تیر

تیر چرخ ار در کماں باشد مثال حکمتت

در زماں ہمچوں کماں کوژی پذیرد جرم تیر

پیش تو یکتن نکرد از بہر خدمت قد کماں

تا ندادی ہم تو شاں از قوت و توفیق تیر

جان ہر جانی کہ جفت تیر حکمت بشنود

با سمعنا و اطعنا پائے کوبد پیش تیر

تف‌ آہ عاشقانت ار ہیچ ذی بحر آمدی

تا بہ ماہی جملہ بریاں گرددی بحر قعیر

از برائے پرورش در گاہووارۂ عدل و فضل

عام را بستان سبزی خاص را پستان شیر

ہر کہ از خود رست و عریاں گشت آں کس را بہ فضل

حلہا پوشی طرازش ذالک الفوز الکبیر

و آنکہ او پیوستہ زیر پوست ماند چوں پیاز

می دہیش از خوانچۂ ابلیس در لوزینہ سیر

از در کوفۂ وصالت تا در کعبۂ رجا

نیست اندر بادیۂ ہجراں بہ از خوفت خفیر

از ہمہ عالم گریز است ار ہمہ جان و دل است

آں توئی کز کل عالم ناگزیرے ناگزیر

کہ نگردد گنج ہائے فضل از بد ہائے ما

تو نکو کارے کن و بد ہائے ما را بد مگیر

صدق ما را صبح کاذب سوخت ما را صدق بخش

پائے ما در طین لازب ماند ما را دست گیر

ہیچ طاعت نامد از ما ہم چنیں بے علتے

رائیگاں ماں آفریدی رائیگاں ماں در پذیر